یکشنبه, 25 آذر 1403-
ابعاد حقوقی پدیده رو به گسترش حاشیه نشینی
- توضیحات
دیده بان هشتم : زاغه، حلبی آباد، خرابه، تپه، آلونک و ... اینها مکان‌هایی هستند که با شنیدن نام‌شان، ناخودآگاه وضعیت اسفبار ساکنان آنها در ذهن‌تان تداعی می‌شود. مکان‌هایی که در حاشیه کلانشهرها و عموماً به صورت غیرقانونی توسط ساکنان آنجاها شکل گرفته‌اند، فاقد خدمات شهری همچون آسفالت، برق و دفع زباله هستند و معمولاً خانواده‌های پرجمعیت به ویژه اتباع بیگانه در آنجاها زندگی می‌کنند.
این مناطق مستعد ارتکاب جرم هستند، فقدان نظارت کافی، وجود تعداد زیاد افراد نیازمند و بیکار، سطح پایین سواد ،نبود روشنایی کافی معابر، همه و همه موجب بروز مشکلات امنیتی خاص در حاشیه کلانشهرها به ویژه در پایتخت شده است.
شاید بتوان حاشیه نشینی را یک بیماری دانست که عدم سلامت ساختارهای اقتصادی و اجتماعی را نشان می‌دهد، به همین جهت باید برای مقابله با آن بی درنگ با رشد آن مقابله کرد و سپس به اصلاح ساختارهای داخلی پرداخت.
به گفته کارشناسان و صاحب نظران طلاق، اعتیاد، مفاسد اخلاقی و حاشیه نشینی چهار معضل اساسی کشور در وقوع جرائم هستند اما حاشیه نشینی می‌تواند بسترساز سایر جرائم باشد و وجود 11 میلیون حاشیه نشین حکایت از حاد بودن این معضل دارد.
محمدعلی اسفنانی سخنگوی سابق کمیسیون قضایی مجلس می گوید: "اساساً حاشیه‌نشینی از نظر قانون اساسی پذیرفته شده نیست. آنچه که از اصول قانون اساسی، حقوق شهروندی، فرمان 8ماده‌ای حضرت امام و مقام معظم رهبری و همچنین چشم‌انداز 20 ساله برمی‌آید، نباید چیزی تحت عنوان حاشیه‌نشینی داشته باشیم".
بشیر حسینی -جرم‌شناس- می گوید: "حاشیه‌نشینی احساس شهروند درجه دو را به فرد حاشیه‌نشین می‌دهد، این احساس نه تنها به دلیل ضعف اقتصادی و معیشتی بلکه به دلیل نبود عدالت اجتماعی هم است" . وی با اشاره به لشکر‌آباد اهواز به عنوان یک نمونه که مورد توجه مردم و نهادها قرار گرفته افزود : "با تلاش مردم از یک منطقه ناامن به یک نقطه امن و تفرجگاه تبدیل شد و توانست توجه نهادهای بین‌المللی را به خود جلب کند".
مظفر الوندی، دبیر مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک می گوید: "آمارهای ارائه شده در خصوص تعداد جمعیت حاشیه‌نشین، نقاط حاشیه‌ای یا سکونت‌های غیررسمی حکایت از سیر صعودی و افزایش شکل‌گیری این مناطق دارد".
وی افزود: "کودکان کار و خیابان، کودکان اعتیاد، کودکان بدسرپرست و در معرض آسیب و حتی بسیاری از کودکان معارض با قانون به نوعی به مناطق حاشیه‌ای متصل هستند.وی مناطق حاشیه‌ای و سکونتگاه‌های غیررسمی را محل امنی برای بروز و مدیریت بزه در سایر نقاط دانست . همچنین موضوع شیوع آزارهای جنسی در بین این کودکان و آزار رساندن جسمی، روانی و روحی در این مناطق کاملاً اثبات شده است".
بهمن کشاورز: رفع مشکلات اقتصادی میل به مهاجرت را کم می‌کند
تنها قانونی که در زمینه حاشیه نشینی وجود دارد مربوط به تصرف عدوانی و غصب می‌شود. قوانینی در خصوص تصرف ملک وجود دارد که اگر کسی بدون مالکیت ملکی را صاحب شود، شهرداری موظف به برخورد و تخریب است. این موضوع مستلزم رصد دوره‌ای است. متأسفانه بی‌توجهی در این زمینه باعث گسترش حاشیه‌نشینی شده است.
دلیل وقوع جرم از سوی حاشیه‌نشینان ، نبود کارهای سازنده و منظم است . برخی از حاشیه‌نشین‌ها در ابتدای امر مشاغل سازنده و منظم ندارند و به همین جهت کم کم به انحراف کشیده می‌شوند. همچنین عدم تعلق جدی به محل سکونت و اینکه افراد در آنجا ریشه‌ای ندارند و خود را موقتی فرض می‌کنند، تنش‌هایی را ایجاد می‌کند.
مشکلات اقتصادی و اجتماعی به حاشیه‌نشینی دامن می‌زند اما در صورتی که در شهرها و روستاهای کوچک فعالیت‌هایی شود که مشکلات اقتصادی مردم مرتفع شود، قطعاً میل به مهاجرت و در پی آن حاشیه‌نشینی هم کمتر خواهد شد.
وقوع جرم در حاشیه کلانشهرها مانند همه مراکز تجمع دیده می‌شود، البته که حاشیه‌نشینی تنها مختص به ایران نیست و ما در سائوپائولو و آسیای جنوب شرقی نیز با این پدیده مواجه هستیم.
خبرگزاری فارس
021-48457 | 
09128771456 پیامک