آشنایی با مقررات انتقال سهام

  تقسیم‌بندی سهام از لحاظ مشخصات و دارنده
تقسیم‌بندی و دسته‌بندی سهام از نظر مشخصات و دارنده آن به دو نوع سهام با نام و بی‌نام صورت می‌گیرد.

  سهام با نام
اگر در شرکت‌های سهامی، نام و مشخصات دارنده سهم بر روی ورقه سهام ذکر شود، سهام بانام نامیده می‎شود.
بر اساس ماده ۴۰ قانون تجارت، جابه‎جایی و واگذاری سهام در شرکت‌های سهامی باید در دفتر ثبت سهام شرکت ثبت شود و واگذارکننده یا وکیل یا نماینده قانونی او موظف است انتقال را در دفتر مزبور امضا کند.
صاحبان سهام بانام در شرکت‌های سهامی عام حتی بدون موافقت مدیران شرکت می‎توانند سهام خود را به دیگران انتقال دهند در حالی که در شرکت‌های سهامی خاص ممکن است جابه‌جایی و واگذاری سهام تابع شرایط خاص مندرج در اساسنامه یا با کسب اجازه از هیات‌مدیره باشد.

  سهام بی‌نام
در صورتی که در شرکت‌های سهامی، نام و مشخصات دارنده سهم بر روی ورقه سهم ذکر نشود، سهام بی‌نام نامیده می‎شود. سهام بی‌نام به شکل سند در وجه حامل تنظیم می‌شود و مالک، دارنده آن خواهد بود، مگر اینکه خلاف آن ثابت شود. برای واگذاری یا جابه‌جایی سهام بی‌نام، نیاز به ثبت آن توسط صاحب سهم یا وکیل او در دفاتر شرکت نخواهد بود.

  حکم قانون برای انتقال سهام
صاحبان سهام اعم از سهام بانام یا بی‌نام باید در مجامع عمومی مورد تشخیص قرار بگیرند تا هویت آنها احراز شود. این امر به منظور بهره‌مندی از مزایای سود سهام صورت می‎گیرد.
همچنین ارایه اسامی و مشخصات سهامداران به حوزه‌های مالیاتی مربوطه همراه با اظهارنامه مالیاتی شرکت، الزامی است.
سهامداران موظفند تا قبل از تشکیل مجمع به شرکت مراجعه کرده و ورقه حضور در مجمع را اخذ کنند و در روز تشکیل مجمع عمومی، اطلاعات هویتی کامل خود را به همراه با آدرس، تعداد سهام و تعداد رای، در ورقه حضور و غیابی که به منظور تشخیص هویت سهامداران و تعیین حدنصاب قانونی برای تشکیل مجمع ترتیب داده می‎شود، به ثبت برسانند. به سهامدارانی که از این طریق در ردیف سهامداران شرکت محسوب شوند، ورقه سهم تعلق می‎گیرد و در نتیجه آنها از مزایای آن بهره‌مند می‎شوند.  در صورتی که سهامدار با پرداخت مالیات، سهام خود را واگذار کند، ۱۰ درصد از ارزش اسمی سهام اخذ و مفاصاحساب مالیاتی حقوق سهام به شخص دیگری انتقال می‎یابد. لازم به ذکر است که واگذاری و نقل و انتقالات سهام باید در دفاتر سهام شرکت ثبت شود.

  مفقود شدن سهام بی‌نام
از آنجایی که سهام بانام تنها برای دارنده آن و با ارایه مدارک هویتی، قابل استفاده و بهره‌برداری است، لذا در صورت مفقود یا سرقت شدن، دارنده سهام با مشکلی مواجه نمی‌شود، اما این شرایط، در رابطه با سهام بی‌نام متفاوت است.
مطابق مواد 320 تا 334 قانون تجارت، تمامی دارندگان اسناد در وجه حامل، مالک و برای مطالبه وجه آن، محق محسوب می‌شود، مگر اینکه خلاف آن ثابت شود.
در صورت مفقود شدن اوراق سهام بی‌نام، ذی‌نفع باید از طریق اقامه دعوی در دادگاه، سند بطلان سهام بی‌نام را درخواست کرده و اقدامات تامینی و پیشگیرانه را به منظور عدم پرداخت امتیاز سهم مزبور به اشخاص ثالث مطالبه کند. دادگاه نیز با توجه به مدارک واصله و بررسی شرایط، در صورتی که ادعای ذی‌نفع یا شاکی را صحیح تشخیص بدهد، حکم اعلان از طریق روزنامه را برای دارنده سهم بی‌نام مجهول صادر می‎کند.
پس از این امر، حکم دادگاه باید سه مرتبه در روزنامه رسمی منتشر و پس از گذشت سه سال، چنانچه ابرازکننده سهم محکوم شود یا اصولا سندی به دادگاه ابراز نکند، دادگاه حکم بر بطلان سهام بی‌نام را صادر می‌کند. در این شرایط ذی‌نفع می‎تواند مجددا سهم بی‌نام جدید را از شرکت مطالبه کند.

  سهام ممتاز
موسسان یک شرکت می‎توانند با توجه به تخصص، اعتبار و موقعیت آنان، برای خود یا اشخاص ثالث، سهام ممتاز یا ویژه‌ای در نظر بگیرند.
به عنوان مثال در صورتی که موسسان، مجموعه کل سهام شرکت را به سه هزار سهم تقسیم کنند، می‌توانند بر حسب صلاحدید، سه عضو از پنج عضو هیات‌مدیره شرکت را از شماره یک تا ۷۰۰ به عنوان صاحبان سهام انتخاب کنند که حق رای بیشتری به آنان تعلق می‎گیرد و در عین حال می‎توانند سود سهام بیشتری نصیب خود کنند.

روزنامه حمایت