یکشنبه, 25 شهریور 1403-
مسئولیّت مربّیان ورزشی از دیدگاه حقوقی
- توضیحات
دیده بان هشتم : مربیان ورزشی به لحاظ وظیفه خطیر و پرمسئولیّت پرورش و تربیت ورزشکاران دائماً در معرض استرس، تنش و خطرات گوناگون قرار دارند. صدمات و لطمات جسمی و روانی به ورزشکاران آماتور و غیرحرفهای بویژه در ورزشهایی که با درگیری فیزیکی شدید توأم است مانند بوکس، کاراته، تکواندو و… موجب شده است که اهمیّت نقش مربیان ورزشی در کاهش و یا فقد اینگونه خسارات «جسمی و روانی» بیش از گذشته به چشم آید.
برخی از این صدمات در رقابتهای ورزشی خشن، طبیعی بوده و مطابق نظر اکثریت قریب به اتفّاق کارشناسان ورزشی و حتّی حقوقدانان، قسمتی از اینگونه ورزشها محسوب میشود. لِذا، اثبات تقصیر مربیان ورزشی بهدلیل بیاحتیاطی، بیمبالاتی و…، در مراجع ذیصلاحِ پیشبینی شده در قوانین و مقررات موضوعه، میسّر نبوده و یا به سختی قابل اثبات است.
مضافاً اینکه، ورود اشخاص حقیقی به اماکن ورزشی و ثبتنام در ورزش خشن و توأم با درگیری فیزیکی شدید، به معنای پذیرش کلّیه مخاطرات ناشی از حوادثِ قابل پیشبینی و یا قبول احتمال وقوع آن در هنگام تمرین و یا رقابتهای ورزشی است.در واقع ورزشکار مورداشاره با پذیرش خطرات ناشی از عملیات اینگونه ورزشهای سخت و خشن، به ورزش موردعلاقه خود مبادرت مینماید. و این در حالیست که در صورت وقوع هرگونه حادثه ناشی از عملیات ورزشی مانند نقص عضو، جراحت و…، هیچگونه مسئولیّتی متوجه مربیان ورزشی نبوده و از این حیث در مراجع قضاییِ صالحه قابل پیگرد نیستند.هر چند این نظریه میتواند تا حدودی قابل قبول باشد لیکن این بدان معنا نیست که مربیان ورزشی را در بروز حوادث ناشی از عملیات ورزشی مطلقاً مبرّی از مسئولیت بدانیم. زیرا مهمترین و اصلیترین وظیفه هر مرّبی در هنگام پرورش و تربیت ورزشکاران این است که با اعمال مراقبت و محافظت در حدّ معقول و متعارف، از ایجاد خطرات احتمالی و یا قابل پیشبینی جلوگیری نماید. ضمن اینکه، مربیان ورزشی را میتوان بدلیل قصور و کوتاهی در برخی از وظایف مرتبط با ورزش در حال تعلیم به ورزشکاران مسئول دانست.
چنانکه برخی از فقها و صاحبنظران مانند صاحبان کتب جواهرالکلام و اَلْمغُنی، مربیّان شنایی را که کودکی جهت تعلیم به آنها سپرده شده و به هنگام شنا غرق گردیده، ضامن دانستهاند. زیرا، مربیان مذکور در اجرای مراقبت و محافظت در حدّ معقول و متعارف از شاگرد خود قصور نمودهاند و به همین دلیل هم نباید در مسئولیّت آنها تردید نمود.برخی از حقوقدانان فرانسوی «تقصیر» را، به سه دسته ۱ سنگین ۲ سبک ۳ بسیار سبک، تقسیم کردهاند.
آنها معتقدند که قصور و کوتاهی اینگونه افراد یعنی «مربیان ورزشی» هنگامی ضمانآور است که تقصیر ایشان عادتاً قابل تحمّل نباشند. ضمن اینکه خطاهای قابل اغماض برای آنان (مربیان ورزشی) ایجاد مسئولیّت نمیکند.اصرار بیش از حدّ مربیان به ورزشکاران مصدومی که بطور کامل از بند مصدومیّت رها نشدهاند به منظور حضور آنان در میادین و رقابتهای ورزشی، میتواند زمینه بروز حوادث جبرانناپذیری را برای اینگونه ورزشکاران فراهم نماید. و یا اصرار یک مربی ورزش خشن مانند «کانگفو» به اینکه ورزشکار تحت تعلیم بدون رعایت موارد ایمنی مانند استفاده از کلاه ، ضربهگیر و… به مبارزات تمرینی مبادرت نماید از جمله مواردی است که در صورت بروز حادثه، مربّی مسئول بوده و تقصیر وی نیز عادتاً قابل تحمّل و اغماض نخواهد بود.
هر چند مربیان ورزشی در صورت تقصیر مسئول بوده و در این خصوص باید پاسخگو باشند لیکن جبران خسارت وارده توسّط اینگونه افراد مستلزم شرایطی است که، به شرح ذیل عبارتند از:
۱ـ مربی ورزش در انجام مراقبت و محافظت به میزان قابل توجّهی قصور نموده باشد. بدین معنا که تقصیر وی عادتاً قابل تحمّل و اغماض نباشد.
۲ـ حوادث ناشی از عملیات ورزشی، در اماکنی که مطابق قوانین و مقرّرات موضوعه تعریف شدهاند صورت بگیرد. حوادث ناشی از عملیات ورزشی که در غیر از اماکن ورزشی صورت گرفته نمیتوان به مربیان ورزشی منتسب نموده و آنها را از این حیث مسئول دانست.
۳ـ مربیان ورزشی، دارای تجربه و تحصیلات کافی در رشته تخصصی بوده و از سوی مبادی ذیصلاح دارای کارت مربیگری باشند.
۴ـ تقصیر مربیان ورزشی اعم است از فعل مانند اصرار به حضور ورزشکاران مصدومی که هنوز سلامتی خود را بازنیافتهاند و وادارکردنشان به انجام فعالیتهای ورزشی؛ و ترک فعل مانند عدم آموزش صحیح و کافیِ ورزشِ موردنظر و یا عدم آمادهسازی بدنی ورزشکارِ تحت تعلیم…
بنابر آنچه گفته شد هرگاه مربیان ورزشی، وظیفه مراقبت و محافظت از ورزشکاران خود را در حدّ معقول و متعارف انجام دهند هیچگونه تقصیری متوجّه ایشان نبوده و در صورت بروز حوادث ناشی از عملیات ورزشی، مسئولیّتی از این حیث نخواهند داشت.
۱ـ مربی ورزش در انجام مراقبت و محافظت به میزان قابل توجّهی قصور نموده باشد. بدین معنا که تقصیر وی عادتاً قابل تحمّل و اغماض نباشد.
۲ـ حوادث ناشی از عملیات ورزشی، در اماکنی که مطابق قوانین و مقرّرات موضوعه تعریف شدهاند صورت بگیرد. حوادث ناشی از عملیات ورزشی که در غیر از اماکن ورزشی صورت گرفته نمیتوان به مربیان ورزشی منتسب نموده و آنها را از این حیث مسئول دانست.
۳ـ مربیان ورزشی، دارای تجربه و تحصیلات کافی در رشته تخصصی بوده و از سوی مبادی ذیصلاح دارای کارت مربیگری باشند.
۴ـ تقصیر مربیان ورزشی اعم است از فعل مانند اصرار به حضور ورزشکاران مصدومی که هنوز سلامتی خود را بازنیافتهاند و وادارکردنشان به انجام فعالیتهای ورزشی؛ و ترک فعل مانند عدم آموزش صحیح و کافیِ ورزشِ موردنظر و یا عدم آمادهسازی بدنی ورزشکارِ تحت تعلیم…
بنابر آنچه گفته شد هرگاه مربیان ورزشی، وظیفه مراقبت و محافظت از ورزشکاران خود را در حدّ معقول و متعارف انجام دهند هیچگونه تقصیری متوجّه ایشان نبوده و در صورت بروز حوادث ناشی از عملیات ورزشی، مسئولیّتی از این حیث نخواهند داشت.