یکشنبه, 25 شهریور 1403-
نگاه قانون به تکثیر غیرقانونی فيلمها
- توضیحات
دیده بان هشتم : بهمن کشاورز ؛ به یاد دارم رفیقی تعریف میکرد با یکی از استادان خود در اتومبیل نشسته بودیم و من رانندگی میکردم. در حال حرکت بودیم که طبق معمول و بدون هیچ قصد خاصی، اندکی از خط وسط -که ممتد بود- تجاوز کرده و به سمت دیگر رفتم، شاید در حد عرض چرخ اتومبیل.
استاد با تشدد به من گفت نگهدار! با تعجب اتومبیل را در کنار خیابان متوقف کردم و ایشان به من فرمودند اصلا دلم نمیخواهد در دزدی شرکت کنم و شریک جرم باشم. با حیرت پرسیدم منظور چیست؟ فرمود: تجاوز از خط وسط خیابان، چیزی در حد سرقت و دزدی است و البته همینطور است سایر قانونشکنیها.
روزگاری گفته میشد به کسی اطمینان کنید و حتی با کسی مراوده و معاشرت داشته باشید که «حرام و حلال را بشناسد». به عبارت دیگر معیار تشخیص حسن و قبح اخلاق و رفتار و انسانیت افراد، این بود که برای حقوق دیگران احترام قائلاند یا نه. کسی که حقی را از کسی ضایع میکرد، حتی در امور خرد و به ظاهر جزئی، به همان اندازه نامطلوب و غیرقابل قبول بود که دزدی که از دیوار مردم بالا میرفت.
درخصوص حقوق مؤلف و مصنف و صاحب اثر هنوز در نظام قضائی و اقتصادی ما ابهامات و خلأهایی از بعضی جهات وجود دارد اما در بسیاری از موارد قضایا کاملا روشن است.
اینکه ما از آثار ادبی یا هنری دیگری سوءاستفاده کنیم هم از نظر اخلاقی، عملی ناپسند به حساب میآید و هم قانون برای آن مجازات تعیین کرده.
اینکه ما از آثار ادبی یا هنری دیگری سوءاستفاده کنیم هم از نظر اخلاقی، عملی ناپسند به حساب میآید و هم قانون برای آن مجازات تعیین کرده.
درخصوص کتب و مقالات و آثاری از این قبیل قانون حمایت از مؤلفان و مصنفان کاملا گویاست و حساسیت قانونگذار در حدی بوده که مدت حمایت از اینگونه آثار را بعد از مرگ صاحب اثر به ٥٠ سال افزایش داده است.
درباره آثار صوتی و تصویری، قانونی خاص داریم و از زوایای مختلف برای کسانی که در این زمینه قانونشکنی میکنند، تعیین مجازات شده است. فرض کنیم چنین مجازاتی هم وجود نمیداشت، آیا تعدی به حقوق کسانی که تفکر و استعداد خود را به صورت فیلم سینمایی در اختیار مردم جهان و ایران قرار میدهند و کیفیت اثرشان به حدی است که برای دومینبار احتمال دریافت جایزه جهانی برای آن مطرح شده با اصول اخلاقی و جوانمردی سازگار است؟
تکثیر غیرقانونی نسخه بازبینی فیلم فروشنده آقای اصغر فرهادی، اگرچه خبری تازه است، اما در مواردی شنیدهام تکثیر غیرمجاز سیدی فیلمهای اکران شده یا نشده، افراد بااستعداد و زحمتکش و در تحلیل نهایی عاشق هنر را از هستی ساقط کرده است؛ بنابراین گمان میکنم زشتی این حرکت در حدی است که با چیز دیگری قابل مقایسه نباشد.
البته- هر چند ورود به مطلبی که عرض میکنم در صلاحیت اهل فن است- اما بنای عقلای عالم چنین حکم میکند که وقتی در میان دستفروشان بازار با نسخه کاملا شفاف و بیخدشهای از فیلم فروشنده که حتی روی آن عبارت نسخه بازبینی منعکس شده مواجه میشویم، قاعدتا باید دستگاههای نظارتی و قضائی درصدد پیداکردن منشأ این امر برآیند؛
زیرا تا آنجایی که میدانیم اگر کسی از روی پرده سینما فیلمی را کپی کند، کیفیتش بسیار پایین خواهد بود. بههرحال گمان میکنم اگر داستان گذر از خط وسط را همواره به خاطر داشته باشیم و بر این اعتقاد باشیم که تعرض به حقوق دیگران عواقب کوتاهمدت و درازمدتی خواهد داشت، به خاطر جیفه دنیا، مرتکب اعمالی در این حد زشت و ناروا نمیشویم. البته شاید بتوان به عمل هموطنان که با نخریدن این گونه محصولات این دکان را تخطئه میکنند نیز امیدوار بود. والله علم.
روزنامه شرق – 7 دی