دوشنبه, 14 آبان 1403-
جرم غیر قابل گذشت
- توضیحات
دیده بان هشتم : 1. در نظام های مبتنی بر مردم سالاری ، برگزیدگان مردم نماینده کل آحاد ملت و نماد وحدت ملی هستند. اینکه انتخاب این افراد مستقیم یا غیر مستقیم باشد تفاوتی ندارد ، زیرا نحوه انتخاب را هم مردم تعیین و تصویب کرده اند همینطور اینکه این منتخبان برگزیده چه درصدی از انتخاب کنندگان باشند ، احکام ناظر به وضعیت برگزیدگان را تغییر نمی دهد چون مردم میزان و مقدار آرایی را که نتیجه تحقق آن انتخاب مسئولان است قبلاً مشخص کرده اند . حاصل اینکه برگزیدگان مردم –به تعبیری- در حکم خود مردم هستند و اراده جمعی و خواسته ها و آرمانهای ملت در وجود آنها متجلی می شود .
بدیهی است در هیچ انتخاباتی همه رأی دهندگان از نتیجه راضی نیستند و نمی توانند باشند . اما پس از پایان انتخابات و روشن شدن نتیجه همه –از جمله ناراضیان- باید آن را بپذیرند و به آن تن در دهند. زیرا حاکمیت اکثریت قابل قبول ترین و بهترین روش است که به عقل بشر رسیده . اگر روزی روش بهتری کشف شود و مقبول همگان افتد آنگاه انسانها به اِعمال آن روی خواهند آورد .
بنابراین عقلا باید آثار و نتایج اعمال روشهای عاقلانه را بپذیرند و اگر در انتخاب و گزینشی ناموفق بودند در پی کشف علت باشند و کوشش کنند در انتخاب بعدی آرای بیشتری را به دست آورند و اگر هدف خدمت به خدا و خلق خداست، برای وصول به این هدف با همفکری و همکاری نماینده یا نمایندگان اکثریت تلاش کنند .
2 . گر این مقدمات را بپذیریم ، که در یک جامعه متمدن و قانونمند دلیلی برای عدم پذیرش آن وجود ندارد ، آنگاه نحوه سلوک کسانی که در یک انتخابات رأی نیاورده و در اقلیت قرار گرفته اند به آسانی قابل داوری و ارزش گذاری خواهد بود .
واضح است هیچکس مخالف انتقاد از دولت مردان و مسئولان نظام نیست زیرا انتقاد و اظهارنظر طبق اصل هشتم قانون اساسی وظیفه و تکلیف همگان است و مصداقی است از امر به معروف و نهی از منکر. اما نزد خردمندان فرق انتقاد از یک سو و توهین و هرزه درایی از سوی دیگر روشن است . اولی حسن است و خیرخواهی و شجاعت و دومی قبح است و کینه ورزی و جبن .
توهین به برگزیدگان مردم در هر سطح و به هر شکل توهین به کل ملت است، حتی آنان که در این گزینش نقش منفی داشته و در اقلیت قرار گرفته اند . زیرا کسی که برگزیده می شود به موافق و مخالف و اقلیت و اکثریت تعلق دارد و تعرض به او هجمه به ملت و کشور و نظام است . در کشور ما ادب و نزاکت و جوانمردی و دریادلی هنوز نزد بیشتر مردم زنده و ارجمند است و کسی را بابت زیر پا گذاشتن اینها تحسین نمی کنند .
3 . حال اگر کس یا کسانی ، به هر علت، حدّ نگاه نداشتند و حرمت شکنی کردند و به برگزیده یا برگزیدگان مردم (بخوانید به همه مردم) توهین کردند و دشنام دادند ، تکلیف چیست ؟
ماده 609 قانون مجازات اسلامی تکلیف را روشن کرده و برای کسی که به سران سه قوه ، معاونان رئیس جمهور، وزرا، نمایندگان مجلس، نمایندگان مجلس خبرگان، اعضای شورای نگهبان، قضات، اعضای دیوان محاسبات، کارکنان وزارتخانه ها و مؤسسات و شرکتهای دولتی و شهرداری ها در حال انجام وظیفه یا به سبب آن توهین کنند مجازات حبس و شلاق و جزای نقدی مقرر کرده است . در خصوص این ماده باید توجه کرد که جرم موضوع آن در زمره «جرایم غیر قابل گذشت» است . یعنی نه آغاز پیگیری و تعقیب به اعلام شکایت شاکی نیاز دارد و نه گذشت و چشم پوشی شاکی باعث موقوفی تعقیب می شود .
نتیجه دیگری که از غیر قابل گذشت بودن این جرم حاصل می شود این است که به محض تحقق آن، دادستان به طور خودبخودی و به صورت شرط نتیجه درگیر رسیدگی می شود و باید بلافاصله اقدام کند.
سختی تعقیب یا وقوع جرم در شلوغی و ازدحام مانع از شروع تعقیب نیست. هر چند که حسب سوابق موجود که منتهی به صدور آراء سنگین هم شده ، احراز حضور افراد در تجمعات و راهپیمائی ها و همچنین احراز اثبات اقوال و اعمال آنان با استفاده از فیلم ها و عکس ها و صداهای ضبط شده کار دشواری نیست.
4 . لزوم برخورد جدی با اینگونه حرکات و اقدامات از این لحاظ احساس می شود که گر این نحوه عمل متداول شود و بی مجازات باقی بماند، مصداق همان حالتی خواهد بود که از آن به «باب شدن خلیفه کُشی» تعبیر می شود .
5 . به عبارت دیگر، حرمت و حیثیت هر فرد یا شخصی در هر مقام و منصب و منزلت، در معرض آسیب خواهد بود زیرا که بی ادبی و هتاکی چپ و راست و میانه نمی شناسد و چه بسا کسانی از عدم برخورد و پیگیری به این نتیجه برسند که «حالا که چنین است چرا ما چنان نکنیم» .
روزنامه ایران