چهارشنبه, 11 ارديبهشت 1404-
ثبت ازدواج های غیر قانونی
- توضیحات
دیده بان هشتم : در‌حالیکه سن ازدواج در کشور براساس قانون ۱۳سال برای دختران و ۱۵ سال برای پسران تعیین شده است، آمارها خبر از ازدواج 43 هزار دختربچه بین 10 تا 15 سال و حتی ازدواجهایی بین دختر و پسر زیر۱۰سال می‌دهند. ازدواجهایی که ثبت آن‌ها در دفاتر ثبت ازدواج به گفته کار‌شناسان خلاف قانون است و جرم محسوب می‌شود.این سوال مطرح است که مسئولان به‌ویژه مراکز ثبت ازدواج چگونه اقدام به‌این‌گونه کار‌ها کرده‌اند؟ در برخی موارد ثبت ازدواج در دفاتر به شکل نادرستی انجام می‌شود به این معنی که سن واقعی دختران ثبت نمی‌شود و سن بالاتر از حد قانونی ثبت می‌شود . آمار ازدواج غیررسمی کودکان نیز12 تا 13 هزار مورد تخمین زده می شود .
بررسی‌ها نشان می‌دهد که ازدواج دختران در‌سنین کودکی در‌خانواده‌هایی که پدر‌معتاد، بیمار روانی یا بی‌سواد باشد یا کودک تک‌والد یا والد ناتنی داشته باشد و از لحاظ اقتصادی و اجتماعی در سطح پایینی باشند، بیشتر است. ازدواج زودهنگام دختران در خانواده‌های پرجمعیت که از‌نظر‌اقتصادی در‌تنگنا هستند، بیشتر اتفاق می‌افتد، زیرا والدین‌بودن دختران را هزینه و بار اضافی بر هزینه خانوار می‌دانند.
ازدواج در سن پایین و قبل از بلوغ فکری، زوج نوجوان را با انتظارات متفاوت و برآورده نشده روبه‌رو می‌کند که محقق نشدن این انتظارات آسیب‌های زیادی به جامعه تحمیل می‌کند. دخترانی که زود‌تر از عرف اجتماعی ازدواج می‌کنند، پس‌از آگاهی از حقوق خانوادگی و اجتماعی از دست رفته خود برای تغییر موقعیت فعلی تلاش می‌کنند.
این افراد به‌علت نداشتن مهارت‌های اجتماعی و سواد کافی، زندگی زناشویی خود را به‌سوی ناسازگاری و طلاق و همچنین دیگر‌خواهی سوق می‌دهند که نه تنها خود و همسرشان، بلکه به تبع آن فرزندان آن‌ها هم دچار آزار و آسیب‌های روانی و اجتماعی خواهند شد.
پیگرد قانونی، برای دفاتر متخلف ثبت ازدواج
ماده ۱۰۴۱ قانون‌‌مدنی به وسیله مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام، اصلاح و در آن ازدواج دختران پیش از سن ۱۳ سال شمسی و پسران قبل از رسیدن به سن ۱۵سال شمسی، منوط به اذن ولی شده است و در‌عین‌حال انجام چنین ازدواجی مشروط به مصلحت (یعنی رعایت مصلحت دختر یا پسری که ازدواج می‌کند) با تشخیص دادگاه صالح شده است.
نظریه شماره ۱۵۷۰/۷ مورخ ۲۲/۳/۱۳۸۷ اداره حقوقی قوه قضاییه مقرر داشته « از تاریخ لازم‌الاجرا شدن ماده اصلاحی۱۰۴۱ قانون مدنی، منحصرا ازدواجهایی مشمول مقررات ماده ۶۴۶ قانون مجازات اسلامی می‌شود که درمورد اناث قبل از ۱۳ سال شمسی و درخصوص ذکور قبل از ۱۵سال تمام شمسی بدون رعایت مقررات ماده ۱۰۴۱اصلاحی صورت گرفته باشد».
همچنین ماده ۶۴۶ قانون مجازات اسلامی در باب تعزیرات مقرر داشته «ازدواج قبل از بلوغ، بدون اذن ولی ممنوع است». چنانچه مردی با دختری که به سن بلوغ نرسیده برخلاف مقررات ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی و تبصره ذیل آن ازدواج نماید، به حبس تعزیری از ۶ ماه تا ۲سال محکوم می‌شود. تاریخ تصویب این ماده سال ۱۳۷۵است.
بنابراین می‌توان نتیجه گرفت، ضوابط باید در ازدواج‌ها رعایت شود. یعنی ازدواج با دختر کمتر از ۱۳ سال مشمول ماده ۶۴۶ قانون مجازات اسلامی خواهد بود. مگر اینکه علاوه بر گرفتن اذن ولی (که این مورد اصولا در مورد دختر باکره نیازی به تصریح ندارد) مجوز دادگاه نیز دائر بر رعایت مصلحت فرد اخذ شده باشد.
از طرفی قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب ۱۳۸۱، تمامی اشخاص زیر ۱۸ سال را مشمول حمایت‌های این قانون و ماده دو آن دانسته و هر نوع اذیت و آزار کودکان و نوجوانان را که موجب ورود صدمه جسمانی یا روانی یا اخلاقی به آن‌ها شده و سلامت جسم یا روان آن‌ها را خطر اندازد، ممنوع کرده است.
به موجب ماده۴ قانون حمایت از کودکانان و نوجوانان هرگونه صدمه و آزار و اذیت و شکنجه جسمی و روحی کودکان و نادیده گرفتن عمدی سلامت و بهداشت روانی و جسمی ایشان، مستوجب حبس از ۳ ماه و یک روز تا ۶ ماه و یا ۱۰میلیون‌ریال جزای نقدی است.
از مجموع مواد ۱۰۴۱ و ۴۶۴ و مواد نقل شده از قانون حمایت از کودکان و نوجوانان، می‌توان نتیجه گرفت مردی که با دختر زیر۱۳سال ولو با اذن ولی او ازدواج کند و اجازه دادگاه را درخصوص مصلحت این‌طفل تحصیل‌نکرده باشد، مجرم تلقی خواهد شد و عاقد و ولی دختر نیز معاون در جرم خواهند بود.
بهمن کشاورز
021-48457 | 
09128771456 پیامک