حقوق؛ جانمایه بقای اجتماع
- توضیحات
دکتر امیرحسین رنجبریان، به عنوان گردآورنده این اثر که خودش نیز از شاگردان دکتر عراقی بوده، در دیباچه این کتاب آورده است:
آن روز که نخستین بار لذت آشنایی با مقدمات حقوق کار را در جلسه درس استاد عراقی چشیدم، نمیدانستم روزگار میگذرد و روزی میرسد که این شاگرد قدیمی باید دیباچه کتابی را بنویسد در بزرگداشت هم او. ستودن چنو استادی و شرح مشتاقی را به تمامی گفتن، در مجال تنگ این یادداشت مختصر برای آغاز کتاب نمیگنجد. تنگنای دیگر هم اینکه، باید بکوشی این مختصر ستایش، رنگ اغراق نپذیرد که او مبالغهگویی را درباره هیچ کس نمیپسندد.
از چشم یک شاگرد ـ چه بر پایه تجربههای شخصی و چه در نگاهی مشترک با بسیاری از دانشجویانی که از سالهای دور تاکنون به دانشاندوزی نزد استاد خردمند شدهاند – استاد ما هر آنچه را که برای یک عالم دانشگاهی بایسته است، به خوبی دارد و در پیشگاهش به قدر قابلیت بسیار نکتهها میتوان آموخت. از پاسداشت رسمها و روشهای قدیمی آموزشی و فرهنگی این سرزمین تا آشنایی با مبانی حقوق جدید و چگونگی کاربست موازین حقوقی در عرصههای گوناگون در جامعه ایرانی.
او هم از چشمه علم و اخلاق استادان صاحب نام حقوق ایران سیراب شده است و هم تحصیلات حقوقی خارج از کشور را در بهترین مرتبهها و بهگونهای ثمربخش، توشه راه طولانی آموزش به جویندگان کرده است.
استاد ما از آن دست دانشمندانی نیست که مراتب بالای علمی او را عبوس کرده باشد و کسی را زهره نزدیکی به او نباشد بلکه با وجود تحمل دردهای بسیار، زیستی بیآلایش و ساده را پیشه خود کرده و همواره نماد نیکمحضری و خوشخویی بوده است.
راست گفتهاند: «آن که دیدارش تو را سود ندهد، گفتارش نیز تو را سودمند نیفتد.» استاد عراقی همانند هر آموزگار دوستدار پرورش و آموزش، شاگرد را نخست به دیدار بیتکلف خود مینوازد و سپس به زبان، او را میآموزد. نرمی او به هنگام نرمی، و فروتنی او ساختگی و فریباکارانه نیست. سرشت اوست. اگر اثر بیمانند او (حقوق بینالملل کار؛ انتشارات دانشگاه تهران؛ 1367) برنده جایزه کتاب سال شود یا او را برگزیده علمی نمونه و برتر بدانند و بستایند و نشان و درجه نثارش کنند، او همان است که بود. در شناخت خصایل علمی و انسانی، یک آموزگار راستین، تطبیق نگره عینالقضات بر استاد عراقی به واقع روا باشد.
بخشهای دیگر این کتاب نیز شامل گفتوگو با استاد؛ مقام عراقی؛ کار مُلک و تدبیر و تأملهای حقوقی؛ رابطه کار، رابطه اشتغال و حقوق اجتماعی؛ خردمداری و حکمورزیِ فقهی در عرصه حقوق؛ حقوق و چالشها: نارساییهای قانونی و نابسامانیهای اجتماعی و حقوق علوم کشاورزی است.