دانستنی حقوقی "نفقه"

  شرایط پرداخت نفقه 
به محض اینكه عقد ازدواج صورت پذیرفت و زوجین زندگی مشترک خود را آغاز کردند، شوهر مكلف به پرداخت نفقه است البته زوجه در صورتی مستحق نفقه است كه از همسر خود تمكین کند. تمكین به معنای اطاعت زن از شوهر در ادای وظایف زوجیت، حسن معاشرت و سكونت در منزل شوهر است. به زنی كه از همسرش در مفهوم خاص و عام اطاعت نکند، «ناشزه» گویند. هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع كند، مستحق نفقه نخواهد بود. زوج وظیفه دارد در حد توان خود، منزلی مستقل و متناسب با شئون زوجه فراهم کند. حال اگر این منزل از جنبه شئون اجتماعی، مطابق حال زن باشد اما بسر بردن در آن منزل موجب شود كه احتمال ضرر و زیان شرافتی یا بدنی (آزار و اذیت) زوجه برود، خروج وی از منزل «نشوز و عدم اطاعت» محسوب نمی‎شود و نفقه تا زمان برطرف شدن مشكل به وی تعلق خواهد گرفت.
بر اساس قانون مدنی، زن باید در منزلی كه شوهر تعیین می‌كند سكنی کند مگر آنكه اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد.
همچنین در صورتی که بودن با شوهر در یك منزل متضمن خوف ضرر بدنی یا مالی یا شرافتی برای زن باشد، زن می‌تواند مسكن جداگانه اختیار كند و در صورت ثبوت مظنه ضرر مزبور، محكمه حكم بازگشت به منزل شوهر نخواهد داد و تا زمانی كه زن در بازگشتن به منزل مزبور معذور است، نفقه برعهده شوهر خواهد بود.

  ضمانت اجرای عدم پرداخت نفقه
زنی كه همسرش از پرداخت نفقه به وی خودداری می‌كند، می‌تواند شكایت كیفری مطرح كند و نیز دادخواست حقوقی ارایه دهد. ‌بر اساس ماده 22 قانون حمایت خانواده، هر کس با داشتن استطاعت، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب‌النفقه امتناع کند، به حبس ‌جنحه‌ای از سه ماه تا یک سال محکوم خواهد شد.

  جرم مستمر عدم پرداخت نفقه
نپرداختن نفقه از جمله جرایم مستمر به شمار می‌رود یعنی از جمله جرایمی محسوب می‌شود كه در صورت عدم پرداخت، به دفعات قابل شكایت كیفری است. به عنوان مثال، اگر نفقه مرداد ماه پس از شكایت كیفری از شوهر اخذ شد اما او از پرداخت نفقه ماه بعد خودداری كرد، زن می‌تواند مجدداً شكایت ترك انفاق مطرح کند. به همین لحاظ بزه «ترك انفاق» جرم مستمر محسوب شده و با گذشت شاكی، پرونده بسته می‌شود. گفتنی است چنانچه زنی بخواهد نفقه ایام گذشته خود را طلب كند، فقط با ارایه دادخواست حقوقی می‌تواند آن را دریافت کند.

روزنامه حمایت