پنج شنبه, 29 شهریور 1403-
مقررات حاکم بر اعاده اعتبار تاجر ورشکسته
- توضیحات
دیده بان هشتم : اعاده در لغت، به معنی برگردانیدن و ازسرگرفتن است و منظور از اعاده اعتبار، بازگشت تاجر ورشكسته به اعتبار بازرگانی خود، به موجب حكم دادگاه است؛ بهطوری كه حق فعالیت بازرگانی داشته باشد. ورشكستگی، اعتبار تاجر را از بین برده و اعتماد مردم را از او سلب میکند و علاوه بر آن، صدور حكم ورشكستگی به خودی خود باعث ایجاد بعضی از محرومیتها برای تاجر میشود. قانون تجارت درخصوص محرومیتهای اجتماعی ورشكسته، ساكت است اما در اغلب قوانین، محرومیتهایی حتی برای ورشکستگان عادی دیده میشود. یكی از شرایط اشتغال داشتن تاجر به عملیات تجارتی، داشتن اعتبار و حسن شهرت است. ورشكستگی حسن شهرت را لكهدار کرده و مانع اشتغال میشود و حتی ادامه تجارت نیز برای ورشكسته میسر نیست، مگر آن كه اعاده اعتبار كند. اعاده اعتبار واقعی تاجر، زمانی است كه وی با نشان دادن حسن عمل و با پرداخت تمامی دیونی كه بر ذمه او بوده است، میتواند تقاضای اعاده اعتبار کند. بر اساس ماده 561 قانون تجارت، «هر تاجر ورشكسته كه كلیه دیون خود را با متفرعات و مخارجی كه به آن تعلق گرفته است، كاملاً بپردازد، حقاً اعاده اعتبار میکند.» ضمناً ماده 562 قانون تجارت برای ارفاق به تاجر ورشكسته و جلوگیری از اینکه طلبكاران مبالغ زیادی بابت متفرعات و مخارج مطالبه کنند، حداكثر خسارت تأخیر تأدیه را به هفت درصد در سال تقلیل داده و حداكثر مدت را پنج سال قرار داده است. این در حالی است که در سایر موارد طبق ماده 719 قانون آیین دادرسی مدنی، حداكثر خسارت تأخیر تأدیه 12 درصد در سال تعین شده و از لحاظ مدت، محدودیتی در بین نیست. در صورتی كه تاجر با ابراز حسن نیت، موفق به پرداخت همه دیون خود نشود، قوانین برای محجوریت تاجر ورشكسته مدتی قائل شدهاند و همانطور كه در مورد جرایم، بعد از سپری شدن مدت زمانی، اعاده حیثیت میشود، در مورد ورشكستگی نیز بعد از گذشت مدتی دادگاه اجازه دارد نسبت به اعاده اعتبار تاجر ورشكسته، اتخاذ تصمیم کند. در صورتى که تاجر ورشکسته همه ديون خود را با ساير متفرعات آن يعنى هزينههاى قانونى بپردازد، حق اعاده اعتبار را خواهد داشت. به اين منظور وی بايد دادخواست اعاده اعتبار را به همراه همه مدارک و اسناد مربوط به پرداخت ديون خود، به دادستان عمومى محل تقديم کند. پس از اين جريان به دستور دادستان دو نسخه رونوشت از دادخواست تهيه و يک نسخه آن در دفتر دادسرا و نسخه ديگر در دفتر دادگاه به مدت يک ماه الصاق میشود. به علاوه مدير دفتر دادگاه بايد دادخواست را براى تمامی طلبکارانى که مطالبات آنها در حين تصفيه يا بعد از آن تایید شده اما طلب خود را دريافت نکردهاند ارسال کند تا از مفاد آن مطلع شده و هرگونه اعتراضى به دادخواست اعاده اعتبار تاجر داشته باشند، ظرف مدت يک ماه اعلام کنند. چنانچه در اين مدت اعتراضى واصل شود، دادگاه کسانى را که اعتراض کردهاند، احضار میکند و پس از بررسي، چنانچه صحت ادعاى آنها محرز شود و مدارک و اعتراض مورد تایید قرار گيرد، قرار رد دادخواست اعاده اعتبار را صادر خواهد کرد. در اين صورت، تجديد دادخواست به مدت شش ماه ممکن نيست اما اگر دادخواست مورد قبول دادگاه قرار گيرد، حکم اعاده اعتبار تاجر را صادر خواهد کرد و مفاد حکم مزبور در دفتر مخصوصى که در دادگاه موجود است، ثبت خواهد شد و اگر محل اقامت تاجر خارج از حوزه قضایی دادگاه باشد، در ستون ملاحظات دفتر ثبت اسامى ورشکستگان که در دايره ثبت محل موجود است، در مقابل اسم تاجر ورشکسته با جوهر قرمز، حکم اعاده اعتبار ثبت خواهد شد و پس از صدور حکم مزبور تاجر مىتواند به فعالیتهای بازرگانى و اجتماعى خود ادامه دهد. ممکن است يک يا چند نفر از طلبکاران تاجر مفقودالاثر، غايب باشند يا از گرفتن طلب خود امتناع کنند. در این صورت، تاجر بايد وجوه متعلق به آنها را با اجاره دادستان به صندوق دادگسترى بسپارد و رسيد آن را بگيرد يا برىالذمه شود يعنى از پرداخت دين خلاص شود. اگر شرکت شخص ورشکسته، تضامنى باشد و حکم ورشکستگى شريک ضامن صادر شده باشد و او بخواهد اعاده اعتبار کند، در صورتى که ثابت کند تمام ديون شرکت را به طلبکاران پرداخت کرده است، دادگاه حکم به اعاده اعتبار او خواهد داد؛ هر چند درباره او قرارداد ارفاقى مخصوصى وجود داشته باشد.
روزنامه حمایت